FARHADİ’NİN İNSANI DÖNÜŞTÜREN SIRLARI VE ‘HERKES BİLİYOR’

Elly Hakkında (About Elly, 2009), Ayrılık (A Seperation, 2011) ve Satıcı (The Salesman, 2016) filmlerinin unutulmaz yönetmeni Asghar Farhadi’nin yeni filmi Herkes Biliyor(Todos lo Saben / Everybody Knows, 2018) bizi, yönetmenin İran’ın o alışık olduğumuz toplumsal öykülerinden alıp İspanya’nın güneyindeki bir kasabaya sürüklüyor. Buenos Aires’ten kız kardeşi Ana’nın düğünü için İspanya’nın bağlarla kaplı bölgesine gelen Laura’yla (Penélope Cruz) küçük oğlu ve ergen kızı Irene’yle mutluluk içinde aile evine yerleşmesi ile tanışıyoruz. Farhadi uzun uzun evdeki coşkuyu, kilisedeki evlilik seremonisini ve sonrasındaki kutlamaları sunuyor bize. İzleyici olarak tamamen bu sıcacık Akdeniz ortamının, İspanyol ezgileriyle dansın ve şarabın eşlik ettiği kahkahaların bir parçası oluveriyoruz. 

Gece sağanak yağmurun bastırmasıyla ve elektriğin kesilmesiyle bu mutluluk ortamı keskin bir viraja girecek ve Laura’nın kızı Irene aynı gece uyumaya gittikten sonra bir anda ortadan kaybolacaktır. İşte film tam da bu noktada başlar. Irene’nin kaçırılması herkesin yaşamını bir daha geri dönülmeyecek biçimde değiştirecektir. Farhadi genç kızı kimin kaçırmış olabileceğine dair minik ipuçlarıyla izleyiciyi sürekli farklı patikalara sokar. Ancak film ilerledikçe bu gizemin çözümü gittikçe önemini kaybedecektir. Bir ailenin dıştan gelen bir darbeyle nasıl çatlayıp örselendiğini, bireylerin güvenden güvensizlik eşiğine geçişini, yalanların, sırların ve küllenmiş tutkuların durdurulamaz hale gelişini izleriz. Öykü bambaşka bir düzlemde sınıfsal ayrımın her daim kendini hissettirmesiyle de katmanlaşır. Toplumsal baskılar tüm karakterlerin aslında kim olduklarını unutturmuş, özlemlerini, gençlik aşklarını ve küskünlüklerini en gizli köşelere ötelemiştir. Farhadi, aile içindeki sırların, kapanmamış defterlerin ve bireysel hesaplaşmaların izini sürer. Fonda varlıklı aile ve hakkı yenmiş hizmetkâr, göçmen işçiler ve milliyetçi kasabalılar ve yurtdışında rahat yaşam sürmeyi seçmek ile kasabaya sıkışmışlık arasındaki ikilemin yaşanması göze çarpar. 

Filmin her dönemecinde yeni bir eşikle karşılaşırız. Aşırı coşku ve mutluluk halinden keskin bir umutsuzluk ve panik haline geçişlerde, babasını kahramanlaştıran Irene’nin, kurtarıcısının o olmadığını öğrendiği andaki düş kırıklığında ve Paco’nun tüm mal varlığını eski aşkı Laura için feda ettiği ve yaşamına anlam kattığını anladığımız o gülümsemesinde hep yepyeni bir eşiğin habercisini yakalarız. 

Herkes Biliyor’da öykü sadece üç gün içinde geçer. Üç günün sonunda görünürdeki sır çözülecek, her şey aydınlığa kavuşacaktır. Oysa daha derin bir insani sorgulamayı Farhadi İspanyol ezgileri eşliğinde biz izleyicilere bırakacaktır.