Deneme, İnceleme

DİJİTAL MİNİMALİZM: MODERN DÜNYADA HAYATI DAHA İŞLEVSEL HALE GETİRMEK

By

“Her şey mümkün olduğunca basit yapılmalıdır ama basitleştirilmemelidir.” (Albert Einstein)


Hayatımızın neredeyse her noktasında yoğun bir dijital trafiğe ve gürültüye sahibiz. Banka işlemlerimizi, ödevlerimizi ya da özel günlerin takibini elektronik cihazlar aracılığıyla yapıyoruz. Bu durum bizleri her geçen gün sosyal anlamda bu teknolojilere muhtaç hale getiriyor. Arkadaşlarımızla mesajlaşmadan, çevremizdeki insanların hayatlarının takibine, sosyal platformlar hayatımızın her noktasında bir ize sahip. Sosyal ilişkilerimiz bu platformlarla daha çok çevrimiçi bir zemine kayarken, fiziksel ilişkilerin yoğunluğu gün geçtikçe azalıyor. Birçoğumuz hayatımıza yeni giren insanlarla sosyal medya aracılığıyla tanışıyoruz. Gelişen ve değişen dünya bize bu gibi yenilikleri getirirken bir çok olumsuz sonucu da beraberinde getiriyor. Bir işe odaklanma süremiz her geçen gün azalıyor, hafızamız zayıflıyor. Tek seferde bitirdiğimiz işleri, zamana yayıp daha uzun sürede bitiren insanlar olmaya başladık. Daha az üreten ve daha çok tüketen insanlar olmaya başladık. Sosyalleşmemiz çoğunlukla bu platformlarla sınırlı kaldığından aslında insanın temel özelliği olan yüz yüze sosyalleşmeden uzaklaştık. Bunları düşünürken Dijital Minimalizm ya da diğer adıyla Dijital Sadeleşme kavramı karşıma çıktı ve bu konu hakkında biraz daha dikkatli düşünmek istedim. Düşüncemin temel çıkış noktası yaşadığımız bu dönem ve bu dönemin getirdiği boş vakitler. 

Minimalizmden evvel Minimalizm felsefesini anlamak doğru olacaktır. Minimalizm ilk olarak 60’lı yıllarda resimde ortaya çıkmış bir akımdır. Zaman ilerledikçe mimarlıktan, sinemaya birçok sanat dalında etkisini göstermiştir. Minimalizm akımı, soyut dışavurumculuk akımının yaygınlaştığı süreçte, bir bakıma bu düşünceye karşı ortaya çıkmıştır. Soyut dışavurumculuk akımının soyuta ulaşmasını beklemek bazı sanatçıları zorlayan hatta izleyicileri zorlayan bir durum olmuştur. Bu atmosferde minimalizm akımı ortaya çıkmıştır. “Bu akım doğrudan geometrik şekiller ve renkler üzerinden bir şeyler hissettirmeyi amaçlayan basit ve sade ya da minimal bir iletişim kurmayı hedeflemiştir. Özetle minimalizm akımı, görünenin ötesinde bir gerçeklik ifade etme amacı olmayan ve izleyicinin sadece gördüğü şekillerle ilişki kurmasını hedefleyen bir sanat akımıdır.” (Artsy Magger, 2019) Kısacası basit ve karmaşık olmayan bir yaşam tarzını işaret eden bu akım günümüzde birçok alanı kapsamaktadır. Minimalizm akımının en önemli sanatçılarından biri olan Frank Stella bu akımı şu sözleriyle çok güzel özetlemiştir: “Gördüğünüz şey, gördüğünüz şeydir.” Peki Dijital Minimalizm ya da diğer adıyla Dijital Sadeleşme nedir? Cal Newport “Pürdikkat: Odaklanma becerisini nasıl yitirdik, nasıl geri kazanabiliriz?” adlı kitabında Dijital Minimalizmi şöyle anlatıyor: “Dijital minimalizm, dijital iletişim araçlarının (ve bu araçların yarattığı alışkanlıkların) hayatınızı ne kadar etkilediğini sorgulamanıza yardımcı olan bir felsefedir. Düşük değerli dijital gürültüyü kasıtlı ve agresif bir şekilde ortadan kaldırmanın ve gerçekten önemli olan araçların kullanımınızın, hayatınızı önemli ölçüde iyileştirebileceği inancıyla motive olur”(Newport, 2019) Yani Dijital Minimalizm, dijital iletişim araçlarının ve bu araçlarla geliştirdiğimiz alışkanlık ve davranışların sorgulanıp bu sorgulama ışığında faydasız ve düşük faydalı dijital kirliliğin ortadan kaldırılmasını amaçlıyor. Böylece, sadece gerekli olan uygulamaların kullanılmasını sağlanarak bireyin hayatı daha işlevsel hale geliyor. Sadece salgın günlerini baz almayarak hayatımızın normal akışında da bu anlayış bireylerin hayatını bir nebze de olsa rahatlatacaktır. Ben şu an günde 4 saat 22 dakika boyunca ekran kullanımını yalnızca telefonum üzerinden yapmaktayım. En çok kullandığım uygulama 1 saat 25 dakika ile Instagram. Bu üzücü sürelere sadece telefondan kontrol edebildiğim kadarıyla ulaşıyorum. Bunun dışında televizyon, tablet ve bilgisayar da kullanmaktayım bu kullanımlara göre aslında sürenin çok daha fazla olacağını düşünüyorum.

Cal Newport kitabında şu örneği veriyor: “Örneğin kuyruğa girip beş dakika beklediğinizde ya da arkadaşınız gelene kadar bir yerde tek başınıza oturmak zorunda olduğunuzda eliniz doğrudan telefonunuza gidiyorsa, beyniniz Nass’ın tabiri ile “zihinsel enkaza” dönmüş demektir; yani pürdikkat çalışmaya imkân vermeyecek şekilde yeniden yapılanmış haldedir.” (Newport, 2019) Sanıyorum bu durum birçoğumuz için geçerli. Yani bir boşluk yakaladığımız ilk anda, elimiz telefona gidiyor ve Instagram ya da farklı uygulamaları açıyor ve zamanımızı tüketiyoruz. Boş zamanlarımızı bu şekilde değerlendirmek, Dijital Sadeleşmeye göre zihinsel enkaza neden olmaktadır. Bu konuyu birey olarak çözümlemek bu anlayışa göre bireyi daha verimli çalışır hale getirecektir ve birey hayatından daha farklı şekilde hazlar almaya başlayacaktır. 

Dijital Sadeleşme akımı, insanların popüler olan uygulamaları onlar için faydalı olmasa da kullanmaya devam ettiklerine işaret ediyor. Bir bireyin bütün elektronik cihazları ve uygulamaları aynı anda kullanması imkânsız görünüyor. Pek çok insanın, bunun için ne yeterli zamana ne de odaklanma becerisine sahip olması mümkün görünmüyor. Faydalı olmayan uygulamaları elemek, bu konu hakkında ileriye dönük bir adım anlamına geliyor. Elbette güncel olanı ve gelişmeleri herkes takip etmek ister. Kişiler söz ettiğim veriler ve iddialar ışığında bir eleme yapılabilirler. Popüler olan fakat faydalı olmayan uygulamaları kullanmak dışında popüler hesapları “Takip Etme” konusu da sosyal platformlar açısından gerek hafızamızda gerek hayatımızda çok yer kaplıyor. Sosyal medya platformlarının çoğu takip etme işlevine dayanıyor. Çoğumuz popüler veya ünlü oldukları için bireysel hesapları ya da kurumsal hesapları takip ediyoruz. Bunlar da araştırmalara göre hafızamızda çok fazla yer kaplıyor ve ne kadar fazla hesap takip edersek onları ekranda geçirdiğimiz süre boyunca içerikleriyle beraber tüketiyoruz.  Takip etme konusunda da sadeleşmeye gitmek yararlı olacağını öngörebiliriz. Bir diğer unsur ise, medya tüketimi kontrolüdür. Eğer medyayı fazla tüketirsek zihnimiz medya ile yani medyadan tükettikleriyle çok fazla meşgul olabilir. Belki de sahip olduğumuz zihinsel yorgunluğun arkasında yatan sebep budur. Dijital Sadeleşme anlayışına göre dijital dünyanın hayatımızdan çıkmasına izin vermemekle beraber bilinçli şekilde tüketim süreleri belirlenmesi gerekiyor. Takip ettiğiniz içerikler bu aşamada daha kaliteli hale geleceği için daha dinlendirici ve keyifli bir süreç haline gelmiş olacaktır. E-postalar ve mesajlar yüzünden zihnimiz oldukça yoğun bir trafiğe maruz kalmaktadır. Bu konuda alınacak önlemler ise Dijital Sadeleşmenin önerilerinden bir diğeridir. E-posta ve mesaj yoluyla reklam ve bilgilendirme gibi içerikler bize ulaşmakta. Her gün belki onlarcasını görüyor olabilirsiniz. Bu konuda önemli iki nokta var e-posta ve mesajları temizlemek ardından takip etmek ve bilgilendirme almak istemediğiniz firmaların üyeliklerinden veya aboneliklerinden çıkmak olabilir. Bu sayede aradığınız bilgiye ulaşmak için gelen e-postalar ve mesajlar azaldığı için ekstra zaman da harcamış olmayacaksınız. Dijital Minimalizmin önerdiği bir diğer öneri ise hobiler edinmek. Fakat bu hobilerin dijital dünyanın dışında olması tercih ediliyor. Dijital dünyadan bağımsız olarak hobilere gün içinde belli süreler ayırmak hem zihninize hem de bedeninize anlayışa göre iyi gelecektir.

Hepimiz hayatlarımızda bir yoğunluk içerisindeyiz. Bu yoğunluğun büyük bir kısmını sosyal medya ve burada oluşturulan içerikler oluşturmakta. Yapılması gereken bu dünyayla ilişiğimizi tamamen kesmek değil, aksine bu dünyayı daha verimli bir şekilde kullanmanın yollarını aramak.. 

Kaynakça

10layn. (2019, Şubat 22). Dijital Minimalizm: Teknolojiyle Bağlantınızı İşlevsel Hale Getirin. 10layn: https://10layn.com/dijital-minimalizm/ adresinden alındı

Artsy Magger. (2019, 11 23). Minimalizm Akımı: İçeriği Minimuma İndiren Sanat. The Magger: https://www.themagger.com/minimalizm-akimi-sanatcilari/ adresinden alındı

Dijital Habitat. (2018). Teknolojinin Hayatınıza Kattığı Değeri Artırmak İçin: Dijital Minimalizm. Dijital Habitat: http://www.dijitalhabitat.com/dijital-minimalizm/ adresinden alındı

Keten, E. T. (2019, Eylül 01). Dijital minimalizm: Özerk bir yaşam için dikkat direnişi . T24: https://t24.com.tr/yazarlar/emre-tansu-keten-sosyal-medya/dijital-minimalizm-ozerk-bir-yasam-icin-dikkat-direnisi,23616 adresinden alındı

Newport, C. (2019). Dijital Minimalizm: Ekran Bagimliligi ve Teknoloji Yorgunlugu Sarmalindan Kurtulmak Icin Bir Yol Harita . İstanbul: Metropolis Yayınları.


Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Trackbacks and Pingbacks